İkramın izharı caii midir?

…nimet ise, şükür niyetiyle ilân etmek, bir tahdis-i nimettir.  وَ اَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ  âyeti(*) izharına emreder. Şualar 749  

İkramın izharı ise, bir tahdis-i nimettir. Mektubat 32

İkram-ı İlahî ise, izharı bir şükr-ü manevîdir. Mektubat 370

İkram ise, izharı bir şükürdür, caizdir, hem makbuldür. Şualar 680 

 

İkramı izhar etmekte şöyle ince bir ölçü vardır ki, o da had-i vasat olan sırat-ı mustakimdir. Şöyle ifade edilir;

İ'lem Eyyühel-Aziz! Cenab-ı Hakk'ın verdiği nimetleri söyleyip ilân ve tahdis-i nimet etmek, bazan gurura ve kibre incirar eder. Tevazu kasdıyla da o nimetleri ketmetmek iyi değildir. Binaenaleyh ifrat ve tefritten kurtulmak için istikamet mizanına müracaat edilmeli. Şöyle ki: 

 Her bir nimetin iki vechi vardır. Bir vechi insana aittir ki insanı tezyin eder, medar-ı lezzeti olur. Halk içinde temayüze sebeb olur. Mûcib-i fahr olur, sarhoş olur. Mâlik-i Hakikî'yi unutur. En-nihayet kibir ve gurur kuyusuna düşürtür.

 İkinci vechi ise, in'am edene bakar ki, keremini izhar, derece-i rahmetini ilân, in'amını ifşa, esmasına şehadet eder. Binaenaleyh tevazu, ancak birinci vecihle tevazu olabilir. Ve illâ küfranı tazammun etmiş olur. Tahdis-i nimet dahi, ikinci vecihle manevî bir şükür olmakla memduh olur. Yoksa kibir ve gururu tazammun ettiğinden mezmumdur. Tevazu ile tahdis-i nimet şöylece bir içtimaları var:

 Bir adam hediye olarak bir palto birisine veriyor. Paltoyu giyen adama başka bir adam "Ne kadar güzel oldun." dediğine karşı "Güzellik paltonundur." dediği zaman, tevazu ile tahdis-i nimeti cem'etmiş olur. Mesnevi-i Nuriye 226

 

(*) Ve Rabbinin ni’metini minnet ve şükranla an. (Sû­re-i Duhâ, 93:11)